Chcesz założyć firmę budowlaną? Moja droga i porady, żebyś nie popełnił tych samych błędów

Pamiętam ten moment jak dziś. Zapach świeżo wylanego betonu o poranku, duma po dobrze wykonanej robocie i ta myśl, która kiełkowała w głowie od miesięcy: „a może by tak na swoje?”. Marzenie, żeby założyć firmę budowlaną, było silniejsze niż strach. Tylko że wtedy, te kilka lat temu, nie miałem pojęcia, w jakie szaleństwo się pakuję. Myślałem, że wystarczy być dobrym fachowcem. Nikt mi nie powiedział, że będę musiał stać się prawnikiem, księgowym, marketingowcem i psychologiem w jednym.

Ten tekst to nie jest kolejna sucha instrukcja z urzędu. To zbiór moich doświadczeń, potknięć i lekcji, które odebrałem na własnej skórze. Jeśli myślisz, by założyć firmę budowlaną, przeczytaj to. Może oszczędzi ci to kilku siwych włosów.

Zanim wbijesz pierwszą łopatę, czyli plan to podstawa

Każdy wujek Staszek na budowie powie ci, że bez dobrego fundamentu dom się zawali. Z firmą jest identycznie. Zanim w ogóle zaczniesz myśleć o rejestracji, musisz wiedzieć, co, gdzie i dla kogo chcesz robić. Inaczej obudzisz się z ręką w nocniku, z drogim sprzętem i bez jednego zlecenia.

Pierwsze co, rozejrzyj się po okolicy. Czego ludzie szukają? Może wszyscy budują domy jednorodzinne, a brakuje specjalistów od wykończeń pod klucz? A może jest nisza w remontach starych kamienic? Nie da się skutecznie założyć firmy budowlanej, strzelając na oślep. Ja na początku chciałem robić wszystko, od fundamentów po dachy. Szybko zrozumiałem, że to droga donikąd. Skupiłem się na kompleksowych remontach i to był strzał w dziesiątkę.

Twój biznesplan – mapa do skarbu (albo i nie)

Wiem, wiem, „biznesplan” brzmi strasznie. Kojarzy się z jakimiś tabelkami w Excelu i nudnym pisaniem. Ale uwierz mi, to naprawdę twoja mapa. Mój kumpel Maciek, świetny murarz, machnął ręką. Mówił, że „jakoś to będzie”. No i było – przez pół roku. Potem koszty go zjadły, bo nie przewidział połowy wydatków. Napisanie biznesplanu, nawet takiego prostego, na kilku kartkach, zmusi cię do myślenia. Musisz odpowiedzieć sobie na kilka bolesnych pytań:

• Co dokładnie będę robić? (np. budowa domów, remonty, instalacje)
• Kto jest moim klientem? (osoby prywatne, firmy, deweloperzy)
• Jak się wypromuję? (ogłoszenia lokalne, internet, polecenia)
• Ile to wszystko będzie kosztować? To kluczowe, jeśli chcesz poznać realne koszty założenia firmy budowlanej w 2024.
• Skąd wezmę na to kasę?

Taki nawet najprostszy biznesplan dla małej firmy budowlanej to twój argument w banku czy urzędzie, gdy pójdziesz po pieniądze. To dowód, że wiesz, co robisz, a nie tylko bujasz w obłokach.

Papierologia, czyli witaj w polskiej rzeczywistości

Kiedy już masz plan, zaczyna się „zabawa” w urzędach. Wybór formy prawnej to jedna z pierwszych i najważniejszych decyzji, gdy podejmujesz się założyć firmę budowlaną. Głowa mi pękała od tych wszystkich skrótów: JDG, ZUS, VAT, KRS. Czułem się jak na egzaminie z czegoś, czego nigdy się nie uczyłem.

Większość startuje z jednoosobową działalnością gospodarczą (JDG). To najprostsza opcja, idealna na początek. Zakładasz ją przez internet w jeden dzień na stronie biznes.gov.pl. Proste, szybkie i tanie. Ale jest haczyk: za wszystko odpowiadasz całym swoim majątkiem. Jak coś pójdzie nie tak, komornik może zapukać do drzwi twojego prywatnego domu. To musisz wiedzieć.

Jeśli startujesz z kimś albo planujesz większe inwestycje, pomyśl o spółce z o.o. Tu już jest tarcza ochronna – odpowiadasz tylko do wysokości wniesionego kapitału. Ale formalności jest więcej, koszty są wyższe, no i potrzebny jest minimalny kapitał zakładowy. To opcja dla tych, co myślą o rozwoju i chcą spać trochę spokojniej. Zastanów się, jaka forma działalności będzie dla Ciebie najlepsza.

Niezależnie od wyboru, czeka Cię jeszcze kilka kroków. Musisz wybrać odpowiednie kody PKD. Dla budowlanki główny to zazwyczaj 41.20.Z (Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków), ale dopisz też inne, np. dotyczące wykończeń (sekcja 43.3) czy instalacji (43.2). Im dokładniej, tym lepiej. To ważne, bo od tego zależy, czy np. dostaniesz jakąś dotację. Potem ZUS – zgłoszenie siebie do ubezpieczeń. Na start są ulgi, więc warto z nich skorzystać, bo pełny ZUS potrafi zaboleć. No i na koniec VAT – musisz zdecydować, czy chcesz być VAT-owcem. W budowlance prawie zawsze się to opłaca, bo współpracujesz z innymi firmami i możesz odliczać VAT od materiałów i narzędzi.

Skąd na to wszystko wziąć kasę?

No dobra, masz plan, wiesz co i jak z papierami, ale za co kupić tę pierwszą betoniarkę i wiertarkę? Koszty założenia firmy budowlanej potrafią być wysokie. Sprzęt, samochód, pierwsze materiały, ZUS-y, podatki… Kasa rozchodzi się błyskawicznie. Ja zaczynałem z oszczędnościami, ale szybko okazało się, że to kropla w morzu.

Są na szczęście różne opcje:

Pamiętam, jak składałem wniosek o dotację z Urzędu Pracy. To było jak pisanie wypracowania w liceum, ale gra była warta świeczki. Te kilkanaście tysięcy na start to był ogromny oddech i pozwoliło mi kupić porządny sprzęt, a nie jakieś używane starocie. Zobacz, jakie są możliwości dofinansowania. Sprawdzaj też programy z Unii Europejskiej na stronach Funduszy Europejskich czy PARP. Czasem można trafić na świetne programy.

Jeśli nie uda się z dotacjami, pozostają kredyty. Banki patrzą na ciebie przychylniej, jeśli masz dobry biznesplan. Alternatywą jest też leasing na droższy sprzęt czy samochód – nie musisz wykładać całej gotówki od razu. Tutaj możesz sprawdzić oferty kredytów dla firm.

Wymogi, pozwolenia i BHP – czyli żeby nie było problemów

Budowlanka to nie zabawa w piaskownicy. To branża, gdzie błędy kosztują nie tylko pieniądze, ale czasem zdrowie i życie. Dlatego jest tak mocno regulowana. Te wszystkie wymagania prawne do założenia firmy budowlanej mogą wydawać się koszmarem, ale są po to, by było bezpieczniej.

Jeśli chcesz prowadzić poważniejsze roboty, będziesz potrzebował kogoś z uprawnieniami budowlanymi – kierownika budowy. Sam nie musisz ich mieć, możesz taką osobę po prostu zatrudnić do konkretnego projektu. Bez niego ani rusz przy budowie domu. Do mniejszych remontów zazwyczaj nie jest to konieczne.

No i BHP. Wiem, że szkolenia bywają nudne, a kask w upale to nic przyjemnego. Ale wystarczy jeden wypadek na budowie, żeby twoja firma i marzenia legły w gruzach. Dbaj o swoich ludzi i o siebie. To nie jest opcja, to absolutny obowiązek.

Podatki i ubezpieczenia – to, co zjada zyski

Decyzja o tym, by założyć firmę budowlaną to jedno. Ale potem trzeba ją utrzymać, a to oznacza regularne randki z urzędem skarbowym i ZUS-em. Wybór formy opodatkowania ma ogromny wpływ na to, ile pieniędzy zostanie ci w kieszeni. Najczęściej wybiera się między skalą podatkową (12% i 32%), podatkiem liniowym (stałe 19%) a ryczałtem. Ryczałt w budowlance ma niską stawkę (zazwyczaj 5,5%), co brzmi super. Ale pamiętaj – płacisz podatek od przychodu, a nie dochodu. Jak masz dużo kosztów (sprzęt, materiały, paliwo), to ryczałt może okazać się pułapką. Przelicz to dobrze, a najlepiej poradź się dobrej księgowej.

Druga sprawa to ubezpieczenia. To nie jest coś, na czym warto oszczędzać. Obowiązkowe OC dla firmy budowlanej to absolutna podstawa. Wyobraź sobie, że twój pracownik przez przypadek zaleje mieszkanie sąsiada pod remontowanym lokalem. Bez OC płacisz z własnej kieszeni. A odszkodowania idą w dziesiątki, jak nie setki tysięcy. Warto też ubezpieczyć drogi sprzęt od kradzieży. Lepiej spać spokojnie.

Ludzie, ludzie i jeszcze raz praca

Możesz mieć najlepszy sprzęt i idealny plan, ale bez dobrych ludzi nic nie zbudujesz. A znalezienie dobrego, uczciwego i niepijącego fachowca w Polsce graniczy z cudem. To jest chyba największe wyzwanie, gdy już uda Ci się założyć firmę budowlaną. Szukaj przez polecenia, sprawdzaj referencje. Czasem lepiej zapłacić więcej komuś sprawdzonemu, niż potem świecić oczami przed klientem i poprawiać fuszerkę.

Pamiętaj, że zadowolony pracownik to najlepsza inwestycja. Szanuj ich pracę, płać na czas, dbaj o bezpieczeństwo. Zgrana ekipa to serce twojej firmy.

Jak się pokazać światu i zdobyć zlecenia?

OK, firma działa. Masz sprzęt, ludzi, zapał. I co teraz? Czekać na telefon? Nie w tych czasach. Kiedyś wystarczyła opinia, że „pan Staszek dobrze robi”. Dziś musisz być widoczny w internecie. Prosta strona internetowa z galerią zdjęć twoich realizacji to absolutne minimum. Pokaż, co potrafisz! Dobre logo dla firmy budowlanej też buduje wizerunek profesjonalisty.

Załóż profil na Facebooku czy Instagramie, wrzucaj zdjęcia z postępów prac. Ludzie uwielbiają oglądać takie metamorfozy. Proś zadowolonych klientów o opinie w Google. To naprawdę działa. Pierwsze zlecenie zdobyłem, bo klient zobaczył w internecie zdjęcia łazienki, którą zrobiłem u szwagra. To był przełom.

Słowo na koniec

Czy warto założyć firmę budowlaną? Jeśli kochasz tę robotę i nie boisz się ciężkiej pracy – absolutnie tak. Droga nie jest łatwa. Będą momenty zwątpienia, frustracji na urzędy, złości na nierzetelnych pracowników czy marudnych klientów. Ale uczucie, gdy oddajesz klucze do pięknie wyremontowanego mieszkania albo patrzysz na dom, który powstał od zera dzięki tobie… tego nie da się opisać. To duma i satysfakcja, której nie da ci żadna praca na etacie. Powodzenia!