Żary Przez Wieki: Opowieść o Mieście, Które Nigdy Się Nie Poddało

Ach, Żary! Ileż wspomnień, ileż tajemnic skrywają te uliczki, każdy kamień. Patrząc na dzisiejsze, tętniące życiem miasto, trudno czasem uwierzyć, ile ono widziało, ile przeszło. Na pograniczu Łużyc Dolnych, gdzie wiatry historii wieją najsilniej, Żary skrywają bogatą przeszłość, naznaczoną przez liczne panowania i burzliwe wydarzenia. Ten artykuł to zaproszenie do podróży przez stulecia, od zarania osadnictwa, przez lata chwały, wojny i mozolną odbudowę, aż po teraźniejszość, jaka dziś kształtuje to lubuskie miasto. Zanurzmy się w tę fascynującą historię Żar, odkryjmy jej warstwy, które kryją się pod współczesnym obrazem miasta. Każdy, kto spaceruje po rynku, mimowolnie stąpa po śladach tysięcy pokoleń – to jest prawdziwa Historia Żar.

Gdzie Początek Się Rozmywa: Średniowieczne Korzenie

Zanim Żary stały się miastem, były po prostu miejscem – świadkiem wieków. Najwcześniejsze dzieje Żar nierozerwalnie splatają się z szerszym kontekstem historycznym Łużyc Dolnych. To był tygiel, pogranicze wpływów słowiańskich i germańskich, gdzie kultura i język mieszały się. Historia Łużyc Dolnych to mozaika przynależności państwowych, co odbiło się na losach każdej osady. Początki miasta Żary sięgają średniowiecza, kiedy to jego położenie, tak strategiczne, przyciągało jak magnes i osadników, i wędrownych kupców. Wyobraźcie sobie, jak tętniło tutaj życie! W tym okresie, naznaczonym walką o byt i postęp, kształtowały się fundamenty Żar, ściśle związane ze szlakami handlowymi i politycznymi decyzjami. Całe średniowiecze to dla Żar czas absolutnie kluczowy, definiujący ich późniejszą pozycję na mapie regionu, budujący podwaliny, na których rozwijała się dalsza historia Żar.

Pierwsze iskry życia – kiedy Żary zaczynały

Strategiczne położenie Żar na skrzyżowaniu dawnych, tętniących życiem szlaków handlowych, było kluczowe dla rozwoju tej wczesnej osady. Drogi łączyły wschód z zachodem, a także północ z południem, co sprzyjało wymianie dóbr i napływowi ludzi. To ci ludzie tworzyli zalążek, z którego wyrosło miasto. Hipotezy dotyczące powstania osady są, jak to często bywa, różnorodne, choć przeważa pogląd o jej słowiańskim rodowodzie – a to potwierdzają liczne badania archeologiczne. Pamiętam, jak kiedyś na starych mapach próbowałem odnaleźć te ślady dawnych szlaków… Pierwsza wzmianka o Żarach, zapisana w starych dokumentach, pochodzi z 1260 roku i dotyczy nadania ziemi przez księcia Konrada z Głogowa. Ten moment, moi drodzy, jest uznawany za początek pisanej historii Żar. Powstanie Żar wiąże się nierozerwalnie z dynamicznym rozwojem całego regionu w XII i XIII wieku, kiedy następowała intensywna kolonizacja nowych terenów. Kontekst historyczny i archeologiczny wskazuje jasno: to była długa ciągłość osadnicza, zanim Żary z małej wioski stały się pełnoprawnym miastem. Ta wczesna historia Żar, historia Żar w średniowieczu, pokazuje dobitnie, jak czasem jedno strategiczne położenie potrafi zadecydować o przyszłości całej miejscowości.

Narodziny miejskiej autonomii: Prawa, które zmieniły wszystko

Prawdziwie kluczowym, wręcz przełomowym momentem dla Żar było uzyskanie praw miejskich. To wydarzenie nie tylko podniosło prestiż osady, ale i napędziło niezwykły rozwój – gospodarczy, jak i polityczny. Wielu ludzi pyta, kiedy Żary otrzymały prawa miejskie? Otóż miało to miejsce około 1280 roku. Akt lokacji, który najprawdopodobniej opierał się na prawie magdeburskim, był impulsem postępu. Pamiętajmy też o ogromnej roli rodów szlacheckich, takich jak Dewinowie i Bibersteinowie – ich wkład w kształtowanie miasta był po prostu nieoceniony. To oni byli patronami i właścicielami, dbali o rozwój rzemiosła i kwitnącego handlu. W średniowieczu Żary szybko urosły do rangi lokalnego centrum gospodarczego, z rozkwitającym rzemiosłem i gwarnymi targami. Wyobraźcie sobie ten zgiełk na rynku! Życie miejskie nabierało rumieńców, budowa rynku i solidnych kamienic świadczyły o rosnącej prosperity. To właśnie wtedy, z tych korzeni, zaczęła się prawdziwa Historia Żar, jaką znamy z kart kronik.

Warowne mury i potężny zamek – świadectwo dawnej siły

W średniowieczu obrona i bezpieczeństwo nie były luksusem, lecz absolutnym priorytetem. Każde miasto musiało być gotowe na to, co najgorsze. I tak historia Żar obfituje w liczne świadectwa jej militarnego znaczenia. Bo przecież jak inaczej przetrwać w tak burzliwych czasach? Już w XII wieku, w miejscu, gdzie dziś dumnie stoi pałacowy kompleks, wzniesiono warownię. Jej funkcje obronne były nie do przecenienia. Ta pierwotna budowla, o której dziś możemy jedynie śnić, stanowiła zalążek tego, co znamy jako dzisiejszy Zamek Promnitzów, choć swoją obecną, majestatyczną formę zamek i pałac zawdzięczają późniejszym przebudowom, zwłaszcza tym z epoki renesansu i baroku. Wyobrażam sobie, jak te mury rosły, piły krew i pot budowniczych. Mury obronne otaczały miasto, były niczym tarcza, chroniąc mieszkańców i ich dobytek przed najazdami. Ich rola w obronności Żar była po prostu fundamentalna! A co najważniejsze, fragmenty tych fortyfikacji, w tym pozostałości bram i wież, są do dziś widoczne w tkance miejskiej, stanowiąc niezwykle cenne zabytki Żar. Chociaż większość z nich to już tylko relikty, nieme świadectwo minionych epok, mówią one wiele o średniowiecznym charakterze i nieustannej potrzebie obrony, które ukształtowały pierwotną architekturę gotycką Żary, zarówno w zakresie fortyfikacji, jak i kościołów. Zamek w Żarach historia – to opowieść o przetrwaniu. Każdy kamień opowiada o tym, że Historia Żar pisana była nie tylko na pergaminach, ale i w murach.

W Cieniu Orła: Żary pod Niemieckim Panowaniem

Długi, niezwykle wpływowy okres, kiedy Żary należały do państw niemieckich – od XVI do XX wieku – odcisnął niezatarte piętno na każdym aspekcie życia miasta. Kształtował kulturę, architekturę, a co najważniejsze, samą tożsamość Żar. To był czas, kiedy miasto, zawsze leżące na wrażliwym pograniczu, stało się integralną częścią ogromnej niemieckiej machiny administracyjnej i kulturalnej. Zrozumienie tego konkretnego okresu jest kluczowe dla pełnego obrazu historii Żar. Bez niego nie da się pojąć, dlaczego miasto wygląda dziś tak, a nie inaczej. To właśnie wtedy Żary przechodziły przez głębokie zmiany społeczne, gospodarcze i religijne, które na stulecia zdefiniowały jego przyszłość. Żary pod panowaniem niemieckim historia rozwijała się w rytm ogólnoniemieckich wydarzeń, co miało swoje konsekwencje, oczywiście, zarówno pozytywne, jak i, niestety, negatywne. Czasem, spacerując po starych cmentarzach, widzę te nagrobki z niemieckimi nazwiskami i zastanawiam się, co czuli ludzie, wiedząc, że ich los zależy od decyzji zapadających setki kilometrów stąd.

Płomienie Reformacji, a potem wojenna gehenna

W XVI wieku do Żar dotarły idee Reformacji, które miały olbrzymi wpływ na życie społeczne i religijne miasta. Rozwój protestantyzmu doprowadził do powstania licznych zborów, a co za tym idzie, znacząco zmienił demografię wyznaniową. Ale, niestety, ten sam okres przyniósł także wydarzenia tak burzliwe, że aż trudno je sobie wyobrazić. Wojna Trzydziestoletnia, to okrutne szaleństwo trwające od 1618 do 1648 roku, dotknęła Żary z niewyobrażalną siłą, przynosząc zniszczenia, wszechobecne pożary i spustoszenie, które bolało latami. Czytałem kiedyś wspomnienia pewnego mieszkańca, który pisał, jak to wojska co rusz wdzierały się do miasta, grabiąc, paląc, nie oszczędzając nikogo. Miasto było wielokrotnie okupowane, rabowane i niszczone przez wojska różnych stron konfliktu, co opóźniło jego rozwój na całe dziesięciolecia. Zniszczenia i odbudowa po tych wojnach były procesem długotrwałym i, co oczywiste, niezwykle kosztownym, ale Żary, dzięki niewyobrażalnej determinacji mieszkańców, stopniowo odzyskiwały dawną świetność. Chociaż region lubuski doświadczył wielu bitew w regionie lubuskim, konsekwencje Wojny Trzydziestoletniej były dla Żar szczególnie dotkliwe. To był chyba jeden z najtrudniejszych rozdziałów w historii Żar.

Gospodarczy blask i kulturalny rozkwit pod skrzydłami Promnitzów

Nawet mimo tych wszystkich wojen i burzliwych wydarzeń, Żary w okresie nowożytnym przeżywały również zaskakujący rozkwit – zarówno gospodarczy, jak i kulturalny. To było niczym feniks powstający z popiołów! Szczególnie dynamicznie rozwijało się rzemiosło, a wśród niego na absolutnie szczególną uwagę zasługuje przemysł sukienniczy Żary. Miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków sukiennictwa na Łużycach, a wysokiej jakości tkaniny produkowane tutaj, w Żarach, były cenione w całej Europie. Musiało to być ogromne źródło dumy dla mieszkańców. Rozkwitało również browarnictwo – wyobraźcie sobie zapach świeżo warzonego piwa! – i inne gałęzie rzemiosła, a handel kwitł na lokalnych targach i gwarnych jarmarkach. Życie społeczne i kulturalne epoki w Żarach było naprawdę bogate, często wspierane przez hojny mecenat artystyczny potężnych rodów. I tutaj musimy wspomnieć o Promnitzach. Ród Promnitzów – to jedna z najznamienitszych rodzin szlacheckich w całej historii Żar – odegrał kluczową rolę w rozwoju miasta, fundując wspaniałe kościoły, rozbudowując zamek i wspierając artystów, którzy dodawali blasku temu miejscu. Ich obecność, ich wpływy, są nieodłączną częścią historii Żar i stanowią istotny element regionalnego dziedzictwa. To oni tchnęli w miasto nowe życie. Warto też zwrócić uwagę, jak rozwijała się historia przemysłu w Zibo, co jest też ciekawą opowieścią o rozwoju.

Administracyjne meandry: Przynależność, która stale ewoluowała

Z biegiem wieków Żary musiały mierzyć się z licznymi zmianami administracyjnymi i terytorialnymi. Czasem to było jak przerzucanie karty między graczami. Przez długi czas miasto pozostawało lennem Królestwa Czech, by następnie, w wyniku skomplikowanych politycznych gier, przejść pod panowanie Saksonii, a w końcu stać się częścią Brandenburgii, a później Prus. To pokazuje, jak niestabilna była sytuacja na pograniczu. Żary pod panowaniem niemieckim historia – doświadczyły głębokich implikacji politycznych, które wpłynęły na administrację, prawo i, co ważne, także na kulturę. Te ciągle zmieniające się panowania miały również bardzo widoczny wpływ na architekturę i urbanistykę miasta. Każda epoka, każdy władca zostawiali swój niezatarty ślad, od surowych gotyckich kościołów po barokowe, pełne przepychu przebudowy zamku, a następnie późniejsze, solidne XIX-wieczne gmachy publiczne. To jest jak księga, gdzie każdy rozdział pisany jest innym stylem. To świadectwo, jak niezwykle dynamicznie zmieniała się historia Żar pod wpływem dominujących potęg. Ileż to razy mieszkańcy musieli się przystosowywać do nowych praw, nowych języków, nowych obyczajów… To też jest Historia Żar.

Wicher XX Wieku: Epoka Zmian i Zmartwychwstania

Dwudziesty wiek. Ach, cóż to był za czas! Przyniósł Żarom przewroty, jakich nigdy wcześniej nie doświadczyło, i głębokie przemiany, które całkowicie, bezpowrotnie odmieniły jego oblicze. Od dynamicznej industrializacji, która nadała Żarom nowoczesny, tętniący życiem charakter, po traumatyczne, potworne doświadczenia II wojny światowej i mozolną, pełną poświęceń powojenną odbudowę – to stulecie było najtrudniejszym, ale jednocześnie najbardziej transformującym okresem w całej historii Żar. Nic już nie było takie same. Wydarzenia te na zawsze zmieniły demografię, kulturę i polityczną przynależność miasta, kształtując Żary, jakie znamy dzisiaj. To wiek, który nie tylko zdefiniował nowoczesne oblicze miasta, ale jednocześnie czerpał z jego bogatej, skomplikowanej przeszłości. Każdy, kto pamięta tamte czasy, opowiada o nich z innym blaskiem w oku – jedni z nostalgią, inni z bólem. Taka jest prawda o tamtych trudnych czasach.

Złote lata międzywojnia: Szum maszyn i nadzieja

Okres międzywojenny – to był dla Żar czas dynamicznej industrializacji. Nowe fabryki rosły jak grzyby po deszczu, a istniejące zakłady rozwijały się w niesamowitym tempie, co przyciągało do miasta wielu nowych mieszkańców, szukających pracy i lepszego życia. Żary stały się ważnym ośrodkiem przemysłowym, a rozwój gospodarczy, co oczywiste, poprawił jakość życia, sprawiając, że mieszkańcy odetchnęli z ulgą po wojennych latach. Pamiętam, jak moja babcia opowiadała o tamtych czasach – o gwarnych ulicach, o zapachu świeżego chleba z piekarni, o tym, jak cała rodzina chodziła w niedzielę do kina. Życie codzienne w Żarach przed II wojną światową to obraz miasta tętniącego życiem, z rozwijającą się infrastrukturą, licznymi sklepami, kawiarniami i kinami. Budowano nowe osiedla mieszkaniowe, a miasto dynamicznie się rozrastało, rozlewało na boki. Ówczesne Żary charakteryzowały się tym specyficznym niemieckim porządkiem i pruską solidnością, tworząc obraz dostatniego i prężnie rozwijającego się ośrodka. W tym czasie, Żary przed 1945 rokiem, były prężnie działającym miastem, które patrzyło w przyszłość z ogromną nadzieją, nieświadome zbliżającej się katastrofy. Ta era stanowi ważny, choć tragicznie przerwany, rozdział w dziejach miasta.

Apokalipsa: Żary w ogniu II wojny światowej

Niestety, ten dynamiczny rozwój Żar został brutalnie przerwany przez II wojnę światową, która przyniosła miastu niewyobrażalne zniszczenia i tragedie. Serce mi się ściska, gdy myślę o tym, co przeżyli mieszkańcy. Żary, ze względu na swoje nieszczęsne strategiczne położenie, były intensywnie bombardowane i doświadczyły ciężkich walk. Było to jak piekło na ziemi. Działania wojenne, zniszczenia infrastruktury i zabudowań, a także losy tych wszystkich mieszkańców, którzy musieli znosić okupację i terror, stanowią jeden z najciemniejszych, najbardziej bolesnych rozdziałów w całej historii Żar. Tysiące ludzi straciło życie lub zostało wysiedlonych, tracąc wszystko, co znali. Znaczenie strategiczne miasta, jako kluczowego węzła komunikacyjnego, sprawiło, że było ono celem wielu ofensyw. Żary podczas II wojny światowej doświadczyły destrukcji na niewyobrażalną skalę, co na długo, na bardzo długo zaważyło na jego powojennym charakterze. Trudno zliczyć rany, które zadała miastu ta straszna wojna, ale dzieje Żar pokazują, że po takim kataklizmie jest nadzieja.

Narodziny nowych Żar: Z gruzów do polskiej tożsamości

Gdy wojna wreszcie dobiegła końca, Żary, podobnie jak mnóstwo innych miast na Ziemiach Odzyskanych, przeszły w ręce Polski. Co to była za zmiana! Ten moment oznaczał radykalną, wręcz rewolucyjną zmianę granic i, co najważniejsze, ludności. Rdzenna ludność niemiecka została wysiedlona – proces to był dramatyczny, pełen łez i utraty. A na jej miejsce przybyli Polacy, z różnych regionów, w tym z dalekich Kresów Wschodnich. Wyobraźcie sobie ich oczekiwania i strach. Proces wysiedleń i osadnictwa był niezwykle złożony, bolesny dla obu stron, ale stworzył nową mozaikę kulturową. Powojenna historia Żar to przede wszystkim heroiczna, ciężka odbudowa z gruzów, ale także intensywny, socjalistyczny rozwój miasta. Zaczęło się budować od nowa. Powstały nowe zakłady pracy, szkoły, instytucje kulturalne – wszystko, co potrzebne do normalnego życia. Nowe wyzwania i możliwości otworzyły przed Żarami drogę do stania się nowoczesnym polskim miastem, które z odwagą integrowało swoją przeszłość z nową, dopiero co kształtującą się tożsamością. Proces ten dotyczył całej ludności Żar, której historia została całkowicie przemodelowana. To naprawdę wzruszające, jak z popiołów potrafiło powstać coś nowego, jak cała Historia Żar, mimo bólu, pisała się dalej.

Kamienne opowieści: Dziedzictwo Żar, które przetrwało

Ta bogata i burzliwa historia Żar! Pozostawiła po sobie coś niezwykłego – dziedzictwo kulturowe i architektoniczne, które zapiera dech w piersiach. Miasto jest niczym otwarta księga, świadectwem wielowiekowych wpływów, zmiennych stylów i nieustannych przemian, które ukształtowały jego obecne, niepowtarzalne oblicze. Przegląd najważniejszych zabytków Żar ukazuje niesamowitą różnorodność architektoniczną i głębię historyczną, czyniąc Żary prawdziwą perłą wśród lubuskich zabytków. Kiedy spaceruję po starym mieście, czuję, jak każdy kamień, każda brukowana uliczka opowiada mi inną historię, zapraszając do odkrywania kolejnych warstw przeszłości. To jak wehikuł czasu! Od surowych gotyckich budowli po przepiękne barokowe pałace – dziedzictwo Żar jest widoczne na każdym kroku, świadcząc o dawnej świetności i znaczeniu miasta. To właśnie ono sprawia, że historia Żar jest tak żywa.

Korona miasta: Niezwykłe zabytki Żar

Gdy myślimy o najcenniejszych zabytkach Żar, na absolutne czoło wysuwa się bez wątpienia Zamek Promnitzów i przylegający do niego pałac. To prawdziwa perła! Ten monumentalny kompleks, będący perłą architektury, stanowi przecież historyczne centrum miasta. Jego historia Zamku w Żarach, od skromnej średniowiecznej warowni po przepiękną barokową rezydencję, jest fascynującym zapisem ewolucji stylistycznej i zmieniających się funkcji. Dziś, mimo że niektóre jego części są w różnym stanie zachowania, zamek pozostaje kluczowym elementem historii Żar i jedną z najbardziej rozpoznawalnych budowli w całym powiecie żarskim. To tak, jakby stał na straży przeszłości. Obok niego, ważne miejsce zajmują nasze kościoły. Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP to przecież wspaniały przykład architektury gotyckiej Żary, a kościół pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła świadczy o długiej i złożonej historii Żar religijnej. Nie możemy zapomnieć o Ratuszu, który dumnie stoi na Rynku, o starych, urokliwych kamienicach, czy o wspomnianych już fragmentach murów miejskich. Każdy z tych elementów to nie tylko kawałek muru, to część unikalnego dziedzictwa, które można by podsumować jako obszerny zabytki Żar opis, ukazujący dawne i, na szczęście, obecne piękno miasta. To wszystko to jest historia Żar, dostępna na wyciągnięcie ręki.

Miasto, które rosło i zmieniało oblicze: Urbanistyczna podróż

Rozwój urbanistyczny Żar przez wieki to historia, która jest niczym barwna opowieść o ciągłych zmianach. Pamiętam, jak kiedyś, analizując stare plany miasta, byłem zdumiony, jak wiele się zmieniło, a jednocześnie, jak wiele zostało. Średniowieczny układ, skoncentrowany wokół gwarnego rynku i dominującego kościoła, stanowił niezmienną podstawę dla wszystkich późniejszych przebudów. Wpływ różnych epok i stylów architektonicznych na wygląd Żar jest widoczny w każdym zakątku. Surowe gotyckie mury obronne ustąpiły miejsca wspaniałym barokowym fasadom, a z czasem, wraz z nadejściem nowych epok, pojawiły się urokliwe secesyjne kamienice i nowoczesne modernistyczne budynki. Każda epoka pozostawiała swój niezatarty ślad, tworząc unikalną mieszankę, która świadczy o dynamicznej historii Żar. Ta mieszanka to istny skarb! Analiza urbanistyki pozwala nam odczytać, jak miasto rosło, jak oddychało i jak reagowało na potrzeby kolejnych pokoleń mieszkańców, którzy pisali tę niesamowitą historię Żar.

Ludzie, którzy tchnęli życie: Bohaterowie historii Żar

Pamiętajmy, że Żary to nie tylko mury i kamienie, ale przede wszystkim ludzie! To oni dzień po dniu tworzyli jego niezwykłą historię Żar. Wśród nich, jak jasne gwiazdy, wyróżnia się ród Promnitzów – potężnych właścicieli miasta i hojnych mecenasów sztuki. Ich wkład w rozwój, architekturę i kulturę miasta jest po prostu nieoceniony. To dzięki nim Zamek Promnitzów i pałac zyskały swój obecny, majestatyczny kształt, a miasto przeżywało lata prawdziwej świetności. Ale nie tylko oni! Wielu innych znanych mieszkańców, mężnych władców, utalentowanych artystów również przyczyniło się do tego, że dziedzictwo Żar jest tak bogate. Odkrywanie tych postaci, ich pasji, ich historii, to jak odkrywanie bijącego serca historii Żar, to poznawanie prawdziwego dziedzictwa kulturowego Łużyc. Bez nich ta opowieść byłaby pusta, pozbawiona duszy. To ludzie tworzą prawdziwą historię Żar.

Żary Dziś i Jutro: Echo Przeszłości, Szepty Przyszłości

Nasza podróż przez wieki historii Żar dobiega końca, ale co najważniejsze – ukazuje miasto o niezwykłej odporności i zdolności do odradzania się nawet po najcięższych próbach. To jest siła, którą możemy podziwiać! Od wczesnej historii Żar w średniowieczu, przez burzliwy XX wiek, miasto nieustannie przechodziło transformacje, które uczyniły je tym, czym jest dzisiaj – dumne, choć naznaczone. Od średniowiecznych początków, przez burzliwe czasy wojen i zmiennych przynależności państwowych, aż po powojenną odbudowę i współczesny rozwój, Żary nieustannie ewoluowały, zachowując jednocześnie swoje unikalne dziedzictwo. To dziedzictwo nie jest tylko pamiątką przeszłości, ale żywym fundamentem dla przyszłości. Każdy budynek, każda ulica to kawałek ich przeszłości.

Żary dzisiaj: Most między wczoraj a jutrem

Współczesne Żary to miasto, które z sukcesem łączy poszanowanie dla swojej bogatej historii Żar z dążeniem do nowoczesności. To jest coś, co mnie fascynuje! Dzisiejsze wyzwania i kierunki rozwoju miasta Żary obejmują oczywiście inwestycje w infrastrukturę, dynamiczny rozwój turystyki, przyciąganie nowych inwestorów i, co najważniejsze, dbanie o jakość życia mieszkańców. Znaczenie dziedzictwa historycznego dla współczesnych Żar jest po prostu nieocenione. Te wszystkie zabytki, takie jak potężny Zamek Promnitzów, piękne kościoły czy całe historyczne centrum, przyciągają turystów z całej Polski i świata, a lokalne muzea w Żarach pieczołowicie pielęgnują pamięć o dawnych czasach. Zresztą, historia herbu Żar, który wciąż dumnie prezentuje swoje średniowieczne korzenie, symbolizuje tę ciągłość – przeszłość i przyszłość splecione w jedno. Przeszłość jest integralną, nierozłączną częścią tożsamości Żar, inspirując do dalszego rozwoju i, co najważniejsze, do tworzenia nowej historii Żar. Bo przecież każdy z nas jest jej częścią, prawda? I to my, dzisiaj, piszemy kolejny rozdział w ich dziejach.